Bieżący numer
Archiwum
Roczniki
Wydawnictwo ciągłe
Wydawnictwo przedwojenne
O czasopiśmie
Cele i zakres
Rada Naukowa
Rada Redakcyjna
Lista recenzentów
Bazy indeksacyjne
Archiwizacja
System antyplagiatowy
Wydawca
Historia czasopisma
Kontakt
Etyka wydawnicza
Zasady etyki wydawniczej
Polityka czasopisma
Procedura recenzyjna
Model biznesowy czasopisma
Instrukcje dla autorów
Zamek w Brodach w Ukrainie. Próba graficznej rekonstrukcji fortyfikacji w XVII–XVIII wieku
1
Uniwersytet Narodowy Politechnika Lwowska, Instytut Architektury i Dyzajnu, Lwów, Ukraina
2
Kijowski Narodowy Uniwersytet Kultury i Sztuki, Katedra Projektowania i Technologii, Kijów, Ukraina
Data nadesłania: 10-07-2024
Data akceptacji: 02-09-2024
Data publikacji: 30-01-2025
Studia 2024;7:152-203
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Artykuł przedstawia wyniki badań dotyczących przygotowania materiałów do hipotetycznej rekonstrukcji graficznej fortyfikacji zamku w Brodach. Zamek w Brodach jest zabytkiem architektury o znaczeniu narodowym dla Ukrainy, posiada znacząca wartość historyczną, architektoniczną i urbanistyczną. Jest on także dziełem ważnym w historii architektury oraz fortyfikacji polskiej i europejskiej. Określono możliwy poziom wiarygodności rekonstrukcji wyglądu umocnień z okresu funkcjonowania militarnego, w oparciu o aktualny stan bazy źródłowej. Rekonstruowano genezę i rozwój fortyfikacji zamku. Wykonano analizę fortyfikacji zamkowej w aspekcie planistycznym i przestrzenno-kompozycyjnym. Ujawniono cechy stylistyczne umocnień zamku na podstawie analizy map historycznych i badań terenowych. Uzasadniono decyzje podjęte na podstawie interpretacji istniejącego materiału faktograficznego. Przedstawiono założenia oparte na badaniu analogii oraz prototypów w odniesieniu do elementów, o których nie ma wystarczających informacji w źródłach. Ujawniono problemy, które pojawiły się w procesie wykonywania graficznej rekonstrukcji umocnień zamku. Wykonane materiały graficzne umocnień zamku-fortecy w Brodach mają na celu zapoczątkowanie dyskusji naukowej, a następnie podjęcie prób stworzenia jego trójwymiarowych wizualizacji.
W trakcie prowadzenia studiów historyczno-architektonicznych nad przygotowaniem materiałów do hipotetycznej rekonstrukcji stwierdzono, że choć ogólny kształt umocnień zamku może być zrekonstruowany z dużym poziomem dokładności począwszy od 2. poł. XVIII w., to proces tworzenia szczegółowej komputerowej trójwymiarowej wizualizacji może być problematyczny. Nieznane pozostają rozwiązania wielu ozdobnych detali architektonicznych, a ich rekonstrukcja możliwa jest jedynie na podstawie przeprowadzenia badań naukowych nad analogiami.
REFERENCJE (33)
1.
Adamczyk Jan Leszek, Fortyfi kacje stałe na polskim przadmurzu od Polowy do końca XVII wieku, Kielce 2004.
2.
Aleksandrovych Volodymyr, Опис замку в Бродах 1689 року, „Український археогра-фічний щорічник”, 20 04, nr 8/9, s. 544 –565 (Aleksandrovych Volodymyr, Opys zamku v Brodakh 1689 roku, “Ukrains’kyi arkheografi chnyi shchopichnyk”, 2004, nr 8/9, s. 544–565).
3.
Bania Zbigniew, Sibi, susque et Patriae ornamento. Fundacje artystyczne Koniecpolskich w XV–XVII wieku, Łodź 2021.
5.
Bewz Mykola, Okonchenko Olha, Zamek w Brodach: fazy rozwojowe fortyfi kacji, „Budownictwo i Architektura”, 2015, nr 14(4), s. 5 –18.
6.
Bogdanowski Janusz, Architektura obronna w krajobrazie Polski: Od Biskupina do Westerplatte, Warszawa-Kraków 1996.
7.
Czołowski Aleksander, Dawne zamki i twierdze na Rusi Halickiej, „Teka Konserwatorska”, 1892, Rocznik Koła CK. Konserwatorów Galicyi Wschodniej, s. 65 –132.
8.
Czołowski Aleksander, Janusz Bohdan, Przeszłość i zabytki województwa Tarnopolskiego, Tarnopol 1926.
9.
Dalerac François-Paulin, Les anecdotes de Pologne, t. 1. Desbordes, 1699. Bayer. Staatsbibliotek 36605882430015, http://books.google.com [dostęp: 1.04.2024].
10.
Das Reisejournal des Ulrich von Werdum (1670 –1677) by Jean Bernoulli, 1788, Book from the collections of University of Michigan, http://books.google.com/books?... (in German) [dostęp: 10.02.2022].
11.
Deskriptia Zamku Brodzkiego i wszystkich budynków zostających w onym tudzież Armat i Munitiey rozney, jako distinque każda rzecz połozona stoi 20 8-bris 1689 elucidowana. Publ.
12.
Kalinowski Wojciech, Miasta polskie w XVI i pierwszej połowy XVII wieku, „Kwartalnik Urbanistyki i Architektury”, t. 8, 1963, z. 3 – 4.
13.
Korchak Andrij, До проблеми історії будівництва Бродівських фортифікацій, „Наукові записки Рівненського обласного краєзнавчого музею”, 2005, nr 3, s. 50 –54 (Korchak Andrij, Do problemy istorij budivnitstva Brodivs’kykh fortyfi katsij, “Naukovi zapysky Rivnens’koho oblasnoho kraeznavchoho muzeiu”, 2005, nr 3, s. 50–54).
14.
Kowalczyk Jerzy, Dole i niedole inżyniera Andrea dell’Aqua w służbie Tomasza Zamoyskiego [w:] Konserwatorska Teka Zamoyska, Warszawa-Zamość 1987, s. 19 –24.
15.
Krasny Piotr, Kościół parafi alny Podwyższenia Krzyża Świętego w Brodach, [w:] Materiały do dziejów sztuki sakralnej na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, red. J.K. Ostrowski, cz .1, t. 13, Kraków 2005, s. 19 –35.
16.
Krawcow Sergiej, O układzie przestrzennym miasta Brody w XVI –XVII w., „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 1992, t. XXXVII, z. 1, s. 3 –15.
17.
Kravtsov Sergij, Містобудівельна історія Бродів та Гійом Левассер де Боплан, „Україна в минулому”, 1993, nr 10, s. 31 –39 (Kravtsov Sergij, Mistobudivel’na istoriia Brodiv ta Giyom Levasser de Boplan, “Ukrina v mynulomy”, 1993, nr 10, s. 31–39).
19.
Mohytych Roman, Нові матеріали і дослідження Бродівського замку, [w:] Брідщина — край на межі Галичини й Волині, Materiały VI Konferencji Historii Regionalnej zorganizowanej w dniu 20 kwietnia 2012 r., Brody 2012, nr 5, s. 36 –42 (Mohytych Roman, Novi materialy i doslidzhennia Brodivs’koho zamku, [w:] Bridshchyna — kray na mezhi Halychyny i Volyni, Materiały VI Konferencji Historii Regionalnej zorganizowanej w dniu 20 kwietnia 2012 r., Brody 2012, nr 5, s. 36 –42).
21.
Okonchenko Olha, Оборонні укріплення замку у Бродах, [w:] Брідщина — край на межі Галичини й Волині, Materiały V Konferencji Historii Regionalnej zorganizowanej w dniu 8 kwietnia 2011 r., Brody 2011, nr 4, s. 12 –17 (Okonchenko Olha, Okonchenko Ihor, Oboronni ukriplennia zamku u Brodakh, [w:] Bridshchyna — krai na mezhi Halychyny i Volyni, Materiały V Konferencji Historii Regionalnej zorganizowanej w dniu 8 kwietnia 2011 r., Brody 2011, nr 4, s. 12 –17).
22.
Okonchenko Olha, Okonchenko Ihor, Обґрунтування графічної реконструкції споруди в’їздної брами замку у Бродах станом на ХVІІІ ст., „Брідщина — край на межі Галичини й Волині”, 2024, nr 15, s. 121 –124 (Okonchonko Olha, Okonchenko Ihor, Obgruntuvannia hrafi chnoi rekonstruktsii sporudy v’izdnoi bramy zamku u Brodakh stanom na XVIII st, “Bridshchyna — krai na mezhi Halychyny i Volyni”, 2024, nr 15, s. 121–124).
23.
Okonchenko Olha, Okonchenko Ihor, Tsymbaliuk Semen, Броди: містобудівельна історія, „Наша спадщина”, 2016, nr 2(8), s. 3 –9 (Okonchenko Olha, Okonchenko Ihor, Tsymbaliuk Semen, Brody: mistobudivel’na istoria, “Nasha spadshchyna”, 2016, nr 2(8), s. 3–9).
24.
Petryshyn Halyna, Карта Ф. фон Miгa (1779 –1782 рр.) як джерело до містознавства Галичини, Lviv 2006 (Petryshyn Halyna, Karta F. fon Miha (1779–1782 rr.) iak dzherelo do mistoznavstva Halychyny, Lviv 2006).
25.
Pikhurko Uliana, Kryvosheieva Danuta, Lychko Andrij, Замок в Бродах Львівської області На основі матеріалів проекту реставрації, „Вісник інституту Укрзахідпроектреставрація”, 1997, nr 6, s. 88–95 (Pikhurko Uliana, Kryvosheieva Danuta, Lychko Andrij, Zamok v Brodakh L’vivc’koi oblasti Na osnovi materialiv proektu restavratsii, “Visnyk instytutu Ukrzakhidproektrestavratsiia”, 1997, nr 6, s. 88–95).
26.
Plan mista Brody z 1780 r. Plan dela Ville de Brody avec un Pendagon. Fait par Louis de Jann Lieutenant de Lacy, 1780, http://uma.lvivcenter.org/uk/m... [dostęp: 1.04.2024].
27.
Pshyk Volodymyr, Укріплені міста, замки, оборонні двори та інкастельовані сакральні споруди Львівщини ХІІІ–XVІІІ ст.: Каталог-інформатор, Lviv 2008 (Pshyk Volodymyr, Ukripleni mista, zamky, oboronni dvory ta inkastel’ovani sakral’ni sporudy L’vivshchyny XIII–XVIII st.: Kataloh-informator, Lviv 2008).
28.
Spetsialna karta Ukrainy Giioma Levassera de Boplana 1650 roku: Faksymilne vydannia. Seriia „Pamiatky kartohrafi i Ukrainy”, Kyiv 2000.
29.
Strilchuk Vasyl, Майже тисячолітнє місто. Штрихи до історичного портрету, „Незалежний культурологічний часопис «Ї»”, 2012, nr 69 (Strilchuk Vasyl, Maizhe tysiacholitnie misto. Shtrykhy do istorychnoho portretu, “Nezalezhnyji kul’turolohichnyij chasopys «Ï»”, 2012, nr 69).
30.
Tikhonova Olha, Comprehensive Study of Brody Bastion Castle, [w:] Structural Analysis of Historical Constructions. SAHC 2023, red. Y. Endo, T. Hanazato, RILEM Bookseries, vol 46. Springer, Cham, 2024, https://doi.org/10.1007/978-3-... [dostęp: 17.07.2024].
32.
Ulianov Volodymyr, Іконографічні джерела до будівельної історії Бродівської фортеці, „Бродівщина — край на межі Галичини й Волині”, 2009, nr 2, s. 74 –79 (Ulianov Volodymyr, Ikonohrafi chni dzherela do budivel’noij istorii Brodivc’koi fortetsi, “Brodivshchyna — krai na mezhi Halychyny i Volyni”, 2009, nr 2, s. 74–79).
33.
Ulianov Volodymyr, План Бродів кінція ХVІІІ ст. на військовій мапі Галичини 1779 –1782 рр., „Незалежний культурологічний часопис «Ї»”, 2012, nr 69 (Ulianov Volodymyr, Plan Brodiv kintsiia XVIII st. na vitss’kovii mapi Halychyny 1779–1782 rr., “Nezalezhnyji kul’turolohichnyij chasopys «Ï»”, 2012, nr 69).
Udostępnij
| eISSN: | 2956-591X |
| ISSN: | 2657-5795 |
Przetwarzamy dane osobowe zbierane podczas odwiedzania serwisu. Realizacja funkcji pozyskiwania informacji o użytkownikach i ich zachowaniu odbywa się poprzez dobrowolnie wprowadzone w formularzach informacje oraz zapisywanie w urządzeniach końcowych plików cookies (tzw. ciasteczka). Dane, w tym pliki cookies, wykorzystywane są w celu realizacji usług, zapewnienia wygodnego korzystania ze strony oraz w celu monitorowania ruchu zgodnie z Polityką prywatności. Dane są także zbierane i przetwarzane przez narzędzie Google Analytics (więcej).
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
Możesz zmienić ustawienia cookies w swojej przeglądarce. Ograniczenie stosowania plików cookies w konfiguracji przeglądarki może wpłynąć na niektóre funkcjonalności dostępne na stronie.
