Działalność i spuścizna twórcza polskich architektów na Wołyniu w okresie międzywojennym (1921–1939)
 
Więcej
Ukryj
1
Narodowy Uniwersytet Gospodarki Wodnej i Zarządzania Zasobami Naturalnymi, Instytut Budownictwa i Architektury, Równe, Ukraina
 
 
Data nadesłania: 22-06-2024
 
 
Data akceptacji: 07-07-2024
 
 
Data publikacji: 30-01-2025
 
 
Studia 2024;7:4-49
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W artykule podjęto problem przesłanek społecznych i cech kształtowania się profesjonalnego środowiska architektonicznego na terenie województwa wołyńskiego II Rzeczypospolitej (1921 –1939), składającego się głównie z architektów polskiego pochodzenia. Wołyń był atrakcyjnym regionem do pracy zarówno dla doświadczonych, jak i młodych polskich specjalistów, którzy rozpoczynali tu swoją karierę zawodową. W związku z brakami kadrowymi, jak i możliwością zatrudnienia w służbie publicznej oraz prowadzenia prywatnej praktyki projektowej w regionie w okresie międzywojennym, architekci wykonali projekty znacznej liczby budynków różnych grup typologicznych. Wizerunek architektoniczny odzwierciedlał narodowo-romantyczne i awangardowe nurty stylistyczne ówczesnej architektury polskiej i europejskiej oraz ich indywidualną interpretację autorską. Na podstawie kwerendy publikacji okresu międzywojennego i dokumentów archiwalnych zarysowano działalność polskich architektów na Wołyniu w l. 20. i 30. XX w., omówiono portrety twórcze oraz scharakteryzowano dziedzictwo architektów: Tadeusza Kraffta, Jana Siemiątkowskiego, Franciszka Kokesza, Stanisława Słowikowskiego, Józefa Nowaka.
REFERENCJE (27)
1.
Borcz Zuzana, Budownictwo pocztowe w Polsce w okresie międzywojennym, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, 1979, z. 1, s. 51–68.
 
2.
Budowa domów dla urzędników państwowych w województwach wschodnich, Warszawa 1925.
 
3.
Budowa szkoły-schroniska im. Legionów w Kościuchnówce, „Wołyńskie Wiadomości Techniczne”, 1937, nr 8, s. 10.
 
4.
Dutkiewicz Józef, Konkurs na odbudowę zamku w Dubnie, „Buletyn Historii Sztuki i Kultury”, 1933 –1934, nr 4, s. 302.
 
5.
Konkurs na projekt Starostwa i Wydz. Pow. w Zdołbunowie, „Wołyńskie Wiadomości Techniczne”, 1937, nr 10, s. 8.
 
6.
Konkursy. Budownictwo na Wołyniu, „Wołyńskie Wiadomości Techniczne”, 1928, nr 8 –9, s. 14.
 
7.
Kraff t Tadeusz, Uwagi na temat budownictwa na Wołyniu, „Wołyńskie Wiadomości Techniczne”, 1935, nr 4 –5, s. 12 –16.
 
8.
Lewicki Jakub, Modernizm na Wołyniu, czyli jak zmieniały się Kresy, [w:] Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej, red. W. Walczak, K. Łopatecki, t. IV, Białystok 2013, s. 417– 456.
 
9.
Popek Leon, Świątynie Wołynia, Lublin 1997.
 
10.
Projekt regulacji i rozbudowy Wołyńskiej Szkoły Szybowcowej L.O.P.P. na Sokolej Gorze, „Wołyńskie Wiadomości Techniczne”, 1937, nr 8 –9, s. 30 –31.
 
11.
Pszczółkowski Michał, Architektura Łucka w dwudziestoleciu międzywojennym, [w:] Stan badań nad wielokulturowym dziedzictwem dawnej Rzeczypospolitej, red. W. Walczak, K. Łopatecki, t. VIII, Białystok 2017, s. 215 –252.
 
12.
Pszczółkowski Michał, Architektura szkolna II Rzeczypospolitej, Łódź 2017.
 
13.
Pszczółkowski Michał, Architektura użyteczności publicznej II Rzeczypospolitej. 1918 –1939. Forma i styl, Łódź 2014.
 
14.
Pszczółkowski Michał, Architektura użyteczności publicznej II Reczypospolitej. 1918 –1939. Funkcja, Łódź 2020.
 
15.
Raczyński Franciszek, Szkic historyczny rozwoju Wołyńskiego Stowarzyszenia Techników w Łucku, „Wołyńskie Wiadomości Techniczne”, 1937, nr 8 –9, s. 2.
 
16.
Rewski Zygmunt, Województwo Wołyńskie. Prace konserwatorskie, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury”, 1938, nr 2, s. 224.
 
17.
Siemiątkowski Jan, Budownictwo na Wołyniu, „Wołyńskie Wiadomości Techniczne”, 1928, nr 8 –9, s. 3 –10.
 
18.
Siemiątkowski Jan, Budownictwo na Wołyniu, „Wołyńskie Wiadomości Techniczne”, 1937, nr 8 –9, s. 3 –6.
 
19.
Słowikowski Stanisław, Projekt schroniska turystycznego nad Switiazią, „Ziemia Wołyńska”, 1939, nr 4, s. 51.
 
20.
Sprawozdanie z działalności Stowarzyszenia Architektów RP, oddział w Łucku, „Komunikat SARP”, 1937, nr 6 –7, s. 27–28.
 
21.
Tejszerska Anna, Styl narodowy w architekturze sakralnej Polski Odrodzonej (1918 –1939), Lublin, 2019.
 
22.
Z życia okręgów i oddziałów P.[olskiego] T.[owarzystwa] K.[rajoznawczego], „Wiadomości Krajoznawcze i Turystyczne”, R.V, 1934, nr 8 –9, s. 4.
 
23.
Z działalności Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, „Architektura i Budownictwo”, 1933, nr 7, s. 219 –222.
 
24.
Котис Олександр, Юзеф Новак, Як НКВС репресував луцького архітектора за доносом (Kotys Oleksandr, Iuzef Novak, Iak NKVS represuvav luts’koho arkhitektora za donosom), https://www.volynnews.com/news... [dostęp: 09.06.2024].
 
25.
Михайлишин Ольга, Архітектура і містобудування Західної Волині 1921–1939 років, Рівне 2013 (Mykhaylyshyn Olga, Arkhitektura i mistobuduvannia Zakhidnoi Volyni 1921–1939 rokiv, Rivne 2013).
 
26.
Михайлишин Ольга, Архітектор Семен Сидорчук: спроба творчого портрета забутого майстра, „Вісник НУВГП”, 2009, N 3 (47), Ч.З., с. 49 –56 (Mykhaylyshyn Olga, Arkhitektor Semen Sydorchuk: sproba tvorchoho portreta zabutoho maistra, “Visnyk NUVGP”, 2009, N 3 (47), CH.Z., s. 49–56).
 
27.
Прищепа Олена, Міста Волині у другій половині ХІХ — на початку ХХ ст., Рівне 2010 (Pryshchepa Olena, Mista Volyni u druhii polovyni XIX — na pochatku XX st., Rivne 2010).
 
eISSN:2956-591X
ISSN:2657-5795
Journals System - logo
Scroll to top