W XIX wieku, w wyniku postępującej industrializacji, napływu ludności do miasta, intensyfikacji za budowy i ograniczenia terenów zielonych, życie w Warszawie wiązało się z licznymi uciążliwościami. Stąd też mieszkańcy miasta szukali wytchnienia, kontaktu z naturą i świeżego powietrza nie tylko w samym mieście, ale też w jego najbliższej okolicy. Do dyspozycji mieli wiele możliwości. Miejsca rozrywki, spacerów, wycieczek i dłuższych (nawet kilkumiesięcznych) pobytów w tzw. letnich mieszkaniach znajdowały się zarówno na terenie dziewiętnastowiecznej Warszawy, w obszarze wyznaczonym przez okopy Lubomirskiego, jak i tuż za rogatkami, właściwie we wszystkich kierunkach wyjazdowych z miasta. W obecnej dzielnicy Śródmieście były to ogrody publiczne (m.in. Ogród Saski, Folwark Świętokrzyski, Ogród Pomologiczny), ogrody prywatne i skwery. W rejonie Alei Ujazdowskich znajdowały się atrakcyjne miejsca przechadzek — Park Łazienkowski, Ogród Belwederski, Ogród Botaniczny, ogród publiczny Dolina Szwajcarska i Plac Ujazdowski. W tej części miasta już od lat 40. XIX wieku powstawały też letnie pałace należące do najzamożniejszych mieszkańców Warszawy. Za rogatkami, w kierunku południowym, w granicach dzisiejszego Mokotowa, letnie mieszkania znajdowały się głównie na górnym tarasie Skarpy Wiślanej, a miejsca rozrywki, takie jak restauracje, na terenach ciągnących się od Skarpy ku Wiśle, w Dolinie Nadwiślańskiej, oraz na terenie wsi Sielce (m.in. restauracje „Promenada”, „Marcelin”, „Sielanka”). Na jednodniowe wycieczki wyjeżdżano do wsi Czerniaków, która słynęła z odpustu Świętego Bonifacego, oraz do Wilanowa i Gucina. Osadę letniskową, starszą od Mokotowa, stanowiło Wierzbno, a Królikarnia była tradycyjnym celem letnich wycieczek. Godne odwiedzenia były też podmiejskie posiadłości w Ursynowie i Natolinie. Nie wszystkie one jednak były otwarte dla publiczności w drugiej połowie XIX wieku. W kierunku północnym, w obecnych dzielnicach Żoliborz i Bielany, ważnym miejscem na mapie wypoczynku warszawiaków był Marymont i obiekty letniskowe w Grossowie, Ewansówce, Minterowie i Rudzie, a na jednodniowe wycieczki jeżdżono do Bielan i do Młociny. Na zachodzie, w granicach dzisiejszej dzielnicy Wola, do ulubionych miejsc wypoczynku warszawiaków należała willa zamiejska na Lesznie. Tuż za rogatkami wolskimi funkcjonował Ogród Ohma i Lasek na Czystem w Karolowie. Po praskiej stronie Wisły na spacery i przechadzki wybierano się do Parku Aleksandrowskiego, a popularnym miejscem wycieczek w bliskiej okolicy miasta były Saska Kępa, podmiejskie ogrody na Gocławku i osada Zacisze. Większość z tych miejscowości na początku XX wieku traciła na znaczeniu jako kierunki letnich wyjazdów — głównie na skutek niedoinwestowania, zaniedbania i rozwijania na tym terenie działalności produkcyjnej, która zdecydowanie negatywnie oddziaływała na funkcję wypoczynkową, ale także zmieniających się mód, a przede wszystkim dynamicznego rozwoju komunikacji kolejowej, który przyniósł popularność miejscowościom położonym w większej odległości od miasta, pełniącym funkcje prawie wyłącznie letniskowe, takim jak Otwock, Konstancin czy Milanówek.