Kościół pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce na Warmii. Historia budowlana i architektura w świetle pomiarów inwentaryzacyjnych
 
 
Więcej
Ukryj
1
Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
 
 
Data nadesłania: 06-10-2022
 
 
Data akceptacji: 15-11-2022
 
 
Data publikacji: 31-01-2023
 
 
Studia 2022;5:62-85
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
W lipcu 2021 roku odbyły się studenckie wyjazdowe praktyki inwentaryzacyjne zorganizowane przez Zakład Architektury Polskiej Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. W ramach zajęć akademickich wykonane zostały pomiary i rysunki inwentaryzacyjne neogotyckiego kościoła pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce. Wieś Kochanówka (niem. Stolzhagen) położona jest około 6 km na południe od Lidzbarka Warmińskiego i założona została przez wójta warmińskiego Henryka Lutra pomiędzy 1333 a 1342 rokiem. Lokacja została zatwierdzona na mocy przywileju lokacyjnego wystawionego przez biskupa Jana Stryprocka 5 lutego 1362 roku. Nad rozlokowaną na schemacie owalnicy zabudową wsi, skupioną wokół owalnego placu ze stawami, góruje majestatyczna, gigantyczna bryła neogotyckiego kościoła. Przez ulokowanie budynku na wzgórzu, wprawia on wrażenie jeszcze potężniejszego, a jego sylwetka dostrzegalna jest z okolicznych wsi i miejscowości. Mierzony przez studentów kościół został wybudowany w 1918 roku na planie wydłużonego prostokąta z węższym prezbiterium zakończonym wielobocznie, zakrystią i kruchtą oraz wysoką, wtopioną w korpus główny, zwieńczoną dachem naczółkowym, wieżą. Chociaż obecny kościół powstał zaledwie 100 lat temu, to pierwsze wzmianki o istnieniu w tym miejscu świątyni pochodzą z 2. połowy XIV wieku a we wnętrzu zachował się szereg zabytkowych elementów wyposażenia z wcześniejszej świątyni, która została rozebrana w 1911 roku. Artykuł stanowi podsumowanie prac, jakie zostały przeprowadzone w ramach studenckiej praktyki inwentaryzacyjnej, a także analizą kontekstu przestrzennego i próbą prześledzenia historii budowlanej kościoła, w tym powodów wybudowania tak masywnej świątyni na terenie niewielkiej warmińskiej wsi.
REFERENCJE (14)
1.
Bilz Catrin, Stolzhagen – Heimat und Erinnerung, „Heimatbrief für den Kreis Heilsberg”, 2000, nr 9, s. 4–17.
 
2.
Boetticher Adolf, Die Bau- und Kunstdenkmaler der Provinz Ostrpreussen, t. IV, Das Ermald, Königsberg 1894, s. 250.
 
3.
Bosko Janina, Magdziarz Bronisław ks., Rzempołuch Andrzej, Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. t. 1, red. Bronisław Magdziarz, Olsztyn 1999, s. 200.
 
4.
Chłosta Jan, Słownik Warmii (historyczno-geograficzny), Olsztyn 2002.
 
5.
Chodkowski Dariusz, Chodkowska Wiesława, Kościół parafialny pw. św. Wawrzyńca w Kochanówce, Karta Ewidencji Zabytków Architektury i Budownictwa, Olsztyn 1997, https://zabytek.pl/pl/mapa [dostęp: 21.09.2022].
 
6.
Chrzanowski Tadeusz, Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii, Olsztyn 1978, s. 69–71.
 
7.
Dehio Georg, Gall Ernst, Handbuch der deutschen Kunstdenkmäler – Deutschordenland Preussen, München–Berlin 1952, s. 235.
 
8.
Kopiczko Andrzej, Historia Parafii i kościoła w Kochanówce, Olsztyn 2012.
 
9.
Jodkowski Marek ks., Budownictwo sakralne Diecezji Warmińskiej w latach 1821–1945, Olsztyn 2011.
 
10.
Mielke Robert, Die siedlungen der Heimat, Breslau 1926, s. 64, 68.
 
11.
Olczyk Aniela, Sieć parafialna biskupstwa warmińskiego, Lublin 1961, s. 76.
 
12.
Rocznik Diecezji Warmińskiej, Olsztyn 1974, s. 229.
 
13.
Szeligowska Maria, Szewczyk Jarosław, Dawne wsie i miasteczka o rozplanowaniu koncentrycznym w Polsce. Część 1. Diagnoza, „Architecturae et Artibus”, 2019, nr 4, s. 40–41.
 
14.
Zaborski Bogdan, O typowych kształtach wsi w Polsce, Warszawa 1946, mps, http://bcpw.bg.pw.edu.pl/Conte... [dostęp: 11.11.22].
 
eISSN:2956-591X
ISSN:2657-5795
Journals System - logo
Scroll to top