Kościół w Asunach - ostatni projekt Fritza Heitmanna
 
Więcej
Ukryj
1
Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
 
 
Data nadesłania: 02-10-2023
 
 
Data akceptacji: 03-11-2023
 
 
Data publikacji: 30-01-2024
 
 
Studia 2023;6:182-211
 
SŁOWA KLUCZOWE
STRESZCZENIE
Artykuł przedstawia dzieje gotyckiego wiejskiego kościoła parafialnego (obecnie cerkwi greckokatolickiej) w Asunach [niem. Assaunen] w dawnych Prusach. Jest to niewielka budowla wzniesiona etapami w ciągu XV wieku. Kościół aż do XX wieku zachował niemal w całości swój pierwotny gotycki wygląd. W ciągu ostatnich 120 lat przeszedł natomiast trzy gruntowne przebudowy. Najpierw remont w 1906 roku, później odbudowę po zniszczeniach I wojny światowej, a po II drugiej wojnie światowej przekształcenie na cerkiew greckokatolicką. Pierwsze dwie przebudowy wykonał jeden z najważniejszych architektów zajmujących się architekturą sakralną w Prusach Wschodnich Friedrich (Fritz) Heitmann. Ta, którą zrealizował po zniszczeniach I wojny światowej była też prawdopodobnie jego ostatnią pracą. Analiza tego projektu pozwala wychwycić elementy charakterystyczne dla końcowej fazy jego twórczości, a także dobrze ilustruje jego działalność na polu konserwacji zabytków. Odbudowa kościoła w Asunach była też elementem szerszej akcji od budowy całej prowincji po zniszczeniach I wojny światowej.
REFERENCJE (15)
1.
Błażko Maria, Cerkiew pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy w Białym Boże. Wzór integracji architektury i malarstwa sakralnego, Łódź 2022.
 
2.
Boetticher Adolf, Die Bau- und Kunstdenkmäler der Prowinz Ostpreußen, H. II, Natangen, Königsberg 1898.
 
3.
Czerni Krystyna, Nowosielski – sztuka sakralna. Podlasie, Warmia i Mazury, Lublin, Białystok 2019.
 
4.
Dehio Georg, Gall Ernst, Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, Deutschordensland Preußen, München–Berlin 1952.
 
5.
Dethlefsen Richard, Bauernhäuser und Holzkirchen in Ostpreußen, Berlin 1911.
 
6.
Dethlefsen Richard, Arthur Kickton zum 75. Geburtstag, „Ostdeutsche Monatshefte” 1936, nr 9, s. 541–551.
 
7.
Głowacz Aleksandra, Fritz Heitmann architekt warmińskich kościołów, „Warmińsko-mazurski biuletyn konserwatorski”, 2003, r. V, s. 7–30.
 
8.
Harnoch Agaton, Chronik und Statistik der evangelischen Kirchen in den Provinzen Ost- und Westpreussen, Neidenburg 1890.
 
9.
Herrmann Christofer, Mittelalterliche Architektur im Preussenland: Untersuchungen zur Frage der Kunstlandschaft und -geographie, Petersberg 2007.
 
10.
Hubatsch Walther, Geschichte der evangelischen Kirche Ostpreußens, Bd. II, Göttingen 1968.
 
11.
Kantorowicz Klara, Wółkowski Wojciech, Kościół parafialny pw. św. Anny w Mołtajnach – dzieje budowlane, „Studia do dziejów architektury i urbanistyki w Polsce”, 2022, Tom 5, s. 45–61.
 
12.
Korowaj Tadeusz, Dziedzictwo kulturowe powiatu kętrzyńskiego, zabytkowe obiekty sakralne, Kętrzyn 2017.
 
13.
Salm Jan, Odbudowa miast wschodniopruskich po I wojnie światowej, Olsztyn 2006.
 
14.
Salm Jan, Neue Kirchen im Städtebild Ostpreussens, „Biuletyn Polskiej Misji Hiostorycznej/Bulletin der Polnischen Historischen Mission”, 2017, nr 12, s. 135–156.
 
15.
Suchodolski Jacek, Inspiration with Regional Form in the Sudetes Landscape, „Architectus”, 2010, nr 2(28), s. 67–75.
 
eISSN:2956-591X
ISSN:2657-5795
Journals System - logo
Scroll to top